Hayat telaşı gün içinde o kadar vaktimizi alıyor ki, çocuklarımızla kaliteli vakit geçirmek bazı günler neredeyse imkânsızlaşıyor. Bu koşturmaca arasında çocuklarımızın bazı davranışlarını tam anlamıyla gözlemleyemeyebilir ve edindiğimiz birkaç gözlemle yanlış sonuçlara varabiliriz.
Son yıllarda Türkiye’ de en çok görülen davranış bozukluklarından biri hiperaktivite ve dikkat eksikliğidir. Disipline olmamış çocuk ile hiperaktif çocuğun birbirinden ayrılması çok önemlidir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite sorunu yaşayan bir çocuk her ortamda bu sorununu ortaya koyacaktır. Oysa buna karşılık disipline edilmemiş çocuklar, farklı ortamlarda farklı reaksiyonlar vererek koşulları kendi lehinde kullanmak isteyecektir.
Hiperaktivite ve dikkat eksikliği olan çocuklarda özellikle okul öncesinde (0-5 yaş arasındaki çocuklar) genelde; uyku bozukluğu, yemek yeme veya yemek yedirme sorunu, tuvalet eğitiminde karşılaşılan sorunlar ve buna bağlı olarak uykuda ya da uyanıkken alt ıslatma sorunları, kabızlık, söz dinlememe ya da ev içi kurallara uymama gibi sorunlar sıklıkla karşılaşılan sorunlardır.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin temelde 3 farklı şekli bulunur;
İlkinde, dikkatlerini toplamakta zorlanırlar, başladıkları herhangi bir işi bitirmek onlar için oldukça zor bir hal alabilir, sorumluluğunda olan günlük işlerden kaçınırlar. Kendilerine ait eşyalarını sıklıkla kaybederler. Yapacağı işleri unutabilirler, yaptıkları işlerde düzensiz ve dağınık olabilirler. Maymun iştahlı olabilir ve sıklıkla bir işten diğerine geçiş yapabilirler. Ders çalışırken plansızdırlar ve söz dinlemek onlar için zordur. Karşısındaki konuşurken dinlemeyip herhangi bir uyaranla sık sık dağılabilirler, dikkatsizliklerinden dolayı sıklıkla hata yapabilirler.
İkinci profilde, daha çok yerinde duramama hali vardır, devamlı hareket halindedir, yaşının gerektiğinin üzerinde bir hareket sergilerler, evdeki eşyaların üzerinde koşma, bir iş yaparken sık sık başından ayrılma, başka şeylerle ilgilenmeye başlama gibi hallerdedirler. Elleri ayakları sürekli kıpır kıpırdır, ellerinde bir şeylerle oynamaktan hoşlanırlar. Grup içinde yapılacak aktivitelere katılmakta zorlanırlar, hareketli oluşları nedeniyle çevresinden sık sık uyarı alırlar.
Üçüncüsü ise; daha çok okul çağından önce tespiti yapılamamış çocuklar mevcuttur. Okula başlamasıyla, arkadaşların ve öğretmenin diyalogları sayesinde tespit edilebilir. Okuldaki göreceli başarısızlık ya da öğretmenden sık sık uyarı alma, ders esnasında konsantre olamama, öğrenme güçlüğü gibi konularla tespit edilebilir.
Bu belirtiler daha da fazlalaştırılabilir, bu konuda ailenin yaklaşımı ve yönlendirmesi çocuk için çok önemlidir. Eğer çocuğunuzda bu ve benzeri davranışlar gözlemliyorsanız bir psikiyatrik muayene yaptırmanızı öneriyoruz.