Stres büyük küçük herkesi olumsuz yönde etkileyen, çağımızın vebası bir hastalık. Hastalık diyoruz ama tedavisini kendimiz uygulayabileceğimiz bir rahatsızlık.
Aile içinde yaşanan stresi çocuklar daha yoğun olarak yaşar ve etkileri daha yıkıcı olabilir. Bu yıkıcı etkiler kâbus görme, altını ıslatma, agresiflik, yalana başvurma, mide rahatsızlığı, iştahsızlık, diş gıcırdatma, okul başarısında düşüklük, içine kapanıklık gibi rahatsızlıklar halinde kendini gösterebilir.
Her ailenin stresli dönemleri olabilir, yaşadığımız çağda bu durum normaldir, anne babanın bazı faktörlere dikkat ederek çocukların bundan en az seviyede etkilenmelerini sağlamak mümkündür.
Çocuklar üzerinde çok olumsuz etkiler bırakan ailesel streslerin en önemlileri, çiftlerin boşanması, ailedeki birinin işini kaybetmesi, maddi zorluklar, fiziksel ve duygusal şiddet, evde sürekli yaşanan kavgalar, sevilen birinin kaybı, yeni kardeşin eve gelişi ve çevre değişikliğidir.
Çocukların bunlardan başka stres yaptıkları diğer bir önemli konu ise anne babasıyla yeterince vakit geçirememelerinden kaynaklanmaktadır. Çocuktaki stresin etkilerini anlamak için davranışlarındaki sıradışı değişiklikleri fark edip gözlemlemek gerekir.
Çocuğunuzun tepki vermeyeceğini sandığınız bir olay ya da yorumlara duygusal tepkiler vermesi sizin için belirleyici olacağından dikkat etmeniz gerekir. Mesela; “sofra hazır haydi yemeğe gel” diye seslendiğinizde ani bir çıkışla “hayır, gelmeyeceğim” deyip sizi şaşırtabilir ya da parka gitme teklifinize gitmek istemediğini söyleyerek beklemediğiniz bir cevap verebilir. Bu sıradışı davranış şekillerinin altında yaşadığı stres olabilir. Strese maruz kalan çocuklar diğer çocuklara karşı hırçın davranabilir, ısırabilir vurabilir, iteleyip kakalayabilir.
Aile içindeki stresin olumsuz etkilerinden çocuğu nasıl korumalı?
Anne babanın yapması gerekenlerin başında çocuğun önünde yapacakları konuşma ve tartışmalarına ya da çocuğun o konuşmalar sırasında öğreneceği bilgilere dikkat edilmelidir. Eğer bu diyaloglar sağlıklı ve üretken bir platformda geçiyorsa, çocuğunuzun da olayları ya da hayata dair kararlarda anne babasının sorun çözme sürecine şahitlik etmesi, onun gelişimine katkı sağlacaktır. Ama yine de dikkat edilmeli, öğrendiklerini ya da alınan kararları yetişkin birey gibi yorumlayamayacağı için bunun seviyesi konusunda hassas olmak gerekir.
Çocuğunuzun stresle baş etme sürecine yardım etmeli, onun fikirlerine değer vererek dinlemelisiniz. “Sen anlamazsın” ya da “sen karışma” deyip onu dışlamayın, onu küçük görüp göz ardı etmeyin. Hissetiklerini kolay anlatabilmesi için kendini ifade edecek kelimeler konusunda destek vererek onu cesaretlendirin.
Yanlış duygu ve düşüncelere odaklanmaması için onunla konuşun, doğru davranışlarında övgülerinizi esirgemeyin, manevi olarak ödüllendirin.
Onu anlayabilmek için masal, resim ve hikayelerden yardım alın. Örneğin çizdiği resimdeki olumsuz bir görüntünün sebebini sorup ne anlama geldiğini sorarak duygularını öğrenin.
İletişimin doğru olduğu ailede her sorunun aşılacağına inanıyoruz...
Organickid Ailesi.